5.7.16

Αντίσταση στο Κακό

γράφει ο Τέλλος Φίλης




Ανδρέας και Υπατία Βουρλούμη. Το βασιλόπουλο. Δίγλωσση έκδοση. Μετ. στα αγγλικά: Μαίρη Κιτροέφ. Αθήνα, Ποταμός 2015, 28 σελ. (29x39 εκατ.).

Μέσα στον πιο σκληρό χειμώνα της Κατοχής, το 1943, τότε που τα κάρα του Δήμου μάζευαν τους ανθρώπους νεκρούς από την πείνα από τον δρόμο,  ένα ζευγάρι αποφασίσει να σπάσει αυ­τήν την κρούστα πένθους, φτιάχνο­ντας ένα παραμύθι ζωής. Πρόκειται για μία από εκείνες τις ανθρώπινες στιγμές μιας διαφορετικής αντίστασης στο κα­κό, στις οποίες άνθρωποι υ­ψηλής παι­δείας και αισθητικής δια­θέτουν ―στις πιο απελπισμένες πε­ρι­όδους, στο περι­θώριο της επίσημης Ι­στορίας― επι­μένουν να διδάξουν στα παιδιά τους, σε πείσμα της περιρρέου­σας ασχήμιας, την ομορφιά. Κρατώ­ντας αυτήν την υπέροχη έκδοση, με τα ζωγραφισμένα γράμματα και τις ονειρικές ακουα­ρέλες, ένιωσα τη δύ­ναμη της αθωότη­τας στα χρόνια της επιτήδευσης. Θυμή­θηκα τη συγκίνη­ση του παππού μου, στο ίδιο κάθε φο­ρά σημείο του παραμυ­θιού, την ώρα που το βασιλόπουλο σκο­τώνει τον δρά­κο, την φωνή που παπ­πού μου, που έσπαγε λιγάκι· του παπ­πού που γλίτωσε από τη Μικρά Ασία, που πο­λέμησε για μια χώρα η οποία δεν τον υποδέχτηκε σαν Ελληνα, Ελληνα αυ­τόν της ελληνικής παιδείας κάτοχο, που ποτέ δεν πήγε με τους νικητές, πάντα πήγαινε απ’ την πλευρά της καρ­­διάς του. 




Ξεφυλλίζοντας αυτήν την προσεγ­μένη έκδοση, ένιωσα το ίδιο συναί­σθη­μα που ένιωθα παιδί, την περιέρ­γεια, να ήμουν κι εγώ εκεί, την ώρα της δημιουργίας της, κάποιες στιγμές σταματούσα το διάβασμα και θαύμαζα τα χειροποίητα γράμματα. Βυθιζό­μουν στο μελάνι της αγάπης που ξε­χείλιζαν, σκεφτόμουν τι δύναμη μπο­ρεί να διαθέτει κάποιος, ώστε να φτιά­χνει κάτι τόσο χειροποίητο, τόσο αν­θρώπινο τόσο υπέροχο, όταν γύρω υπάρχουν μόνο ζόφος, κρύο και πείνα.

Αυτό το βιβλιο είναι ίσως κάτι πιο ση­μαντικό από μια οικογενειακή ανά­μνηση. Είναι ένα μάθημα δύναμης. Είναι μια κατάθεση ουσίας για τον κό­σμο που κάθε γονιός θέλει για τα παι­διά του. Είναι μια διδασκαλία ήθους μέσα από ένα παραμύθι. Είναι ο τρό­πος με τον οποίο η Τέχνη μπορεί να ραγίσει την  πραγματικότητα, να τη λειάνει, να σε κάνει να αντέξεις τον ρεαλισμό της εποχής σου. 

Και ταυτόχρονα είναι αναμφισβή­τη­τα ένα έργο Τέχνης, που μέσα από μια ιστορία παραμυθιού καταθέτει μια μαρτυρία που πολύ θα συγκινήσει ακόμη και τα νέα παιδια των video games και της σύγχρονης τεχνολο­γίας, με την υψηλή της χειροποίητη αισθητική, που χωρίς αυτήν, όλοι το ξέρουμε, δεν θα είχαμε ίχνος ελπίδας να υπάρξουμε στους αιώνες των αιώ­νων, ως άνθρωποι, ως φυλή, ως είδος. 

[ πρώτη δημοσίευση: περιοδικό Εντευκτήριο, 109, 2016 ]




Δεν υπάρχουν σχόλια: