26.7.15

Η δουλειά του ποιητή

του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου

πηγή: www.efsyn.gr [Εφημερίδα των Συντακτών]


 Δημήτρης Δασκαλόπουλος «Με δίχτυ τον άνεμο» [ποιήματα], σελ. 40, εκδ. Κίχλη, 2015
(«Ανοιχτό βιβλίο», «Η εφημερίδα των συντακτών», 11.7. 2015).



Οκτώ συλλογές αποτελούν το συνολικό ποιητικό έργο του ποιητή, βιβλιογράφου και μελετητή της νεοελληνικής λογοτεχνίας Δημήτρη Δασκαλόπουλου – αν και η πιο πρόσφατη συλλογή του, με τον τίτλο «Με δίχτυ τον άνεμο» (εκδ. Κίχλη), αναφέρεται ως η δέκατη κατά σειράν· πιθανότατα συναριθμούνται και οι δύο συγκεντρωτικοί τόμοι που έχουν προηγηθεί. «Στον ελεύθερο χρόνο του / προτιμά να διαβάζει ολιγοσέλιδα βιβλία / κυρίως για τα ίχνη αίματος / που αφήνουν στα δάχτυλα / καθώς τα ξεφυλλίζεις», έγραφε ο ποιητής, αυτοβιογραφούμενος, στην προηγούμενη συλλογή του. Ολιγοσέλιδο είναι και αυτό το βιβλίο του Δημήτρη Δασκαλόπουλου· δεκαπέντε ποιήματα χωρισμένα σε τρεις ενότητες: «Πλάγιος λόγος» ο τίτλος της πρώτης όπου διερευνάται, κυρίως, η κοινή ανθρώπινη μοίρα, «Τοπογραφίες» της δεύτερης, ποιήματα για τόπους της Ελλάδας και την ιστορία που έχει γίνει παρόν, και «Τάξαι περί του οίκου σου» της τρίτης, η προσωπική ιστορία του ποιητή, η γέννηση, οι νεκροί του.

Όσο για τα ίχνη αίματος που ο αναγνώστης θα διακρίνει στα δάχτυλά του καθώς θα ξεφυλλίζει το βιβλίο, προέρχονται τόσο από την τραγικότητα της ανθρώπινης συνθήκης που εξιστορείται ή υποβάλλεται στις σελίδες του, όσο και από τις ακριβείς τομές που ο λόγος του ποιητή προκαλεί: «Για ένα ρήμα / για μια προστακτική / για εκείνο το άχρηστο / γεμάτο αυταπάρνηση / το αγέρωχο ρήμα βλώσκω / αφανίστηκαν τρακόσιες / τρακόσιες υπερήφανες ψυχές / στον Άδη. // Πλήθος αίμα ελληνικό» [Θερμοπύλες]. Όπως το αίμα εκείνης της τέλεια ερωτικής γυναίκας του 1920, σ’ ένα άλμπουμ φωτογραφιών, που «έχασε σ’ ένα βράδυ δύο νήπια» και σε λίγο έσβησε κι η ίδια. Το αίμα των κυνηγημένων του πολέμου της κάποτε Γιουγκοσλαβίας, που τρέχουν για να σωθούν «αφήνοντας πίσω τους / τις μικρές και τις μεγάλες πατρίδες». Το αίμα της Ιωάννας που πνίγηκε στο ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα». Αίμα ζωντανών ανθρώπων, ιστορίες ενός χρονικά αδιαίρετου και τοπικά προσδιορισμένου παρελθόντος που είναι διαρκώς παρόν: στα Γιάννενα, στον Μυστρά, θάνατοι, θρίαμβοι, προδοσίες, «τυφλώσεις εξορίες και καρατομήσεις / από Τούρκους και Σαρακηνούς / εαμίτες και χίτες», στην Αλεξάνδρεια.


Στην Αλεξάνδρεια (το 1941 μ.Χ.) κρύβονται και φανερώνονται και οι ποιητικοί πρόγονοι του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, ο Γιώργος Σεφέρης και ο Κ.Π. Καβάφης: «Και κείνος ο Γέρος άφαντος / και παρών, αμίλητος και λαλίστατος / κυκλοφορούσε ανάμεσα στις αστραπές / κι ύστερα κατέβαινε αλώβητος και χθόνιος / να ξαναπάρει τη θέση του στα καθημερινά». Την απλότητα και την ηρεμία της ποιητικής ομιλίας που κάποτε ευχήθηκε ο Σεφέρης έχει κατορθώσει ο Δασκαλόπουλος· και την ιστορική του αίσθηση. Με ήπιο, κατασταλαγμένο και παρηγορητικό λόγο κάνει τον αναγνώστη κοινωνό της εποχής και συμμέτοχο του προσωπικού του αγώνα για ποιητική έκφραση διασώζοντας από την πραγματικότητα και από τις λέξεις που την αφηγούνται ό,τι αξίζει να σωθεί. Αυτή υπήρξε ανέκαθεν η δουλειά του ποιητή.

Γιάννης Σκαραγκάς: «Μαζί θα ξυπνήσουμε αύριο»

Συνέντευξη στον Αντώνη Ψάλτη

πηγή: http://thraka-magazine.blogspot.gr

Αφορμή για τη συνέντευξη του συγγραφέα Γιάννη Σκαραγκά για το περιοδικό Θράκα ήταν πράγματι η θράκα στην οποία όλοι πατάμε αυτόν τον καιρό. Η ευαίσθητη γραφή του, η οποία σκληραίνει χωρίς καν να το καταλάβεις, είναι κάτι που έχουμε ανάγκη στην εποχή μας. Ο Σκαραγκάς συγκινεί με τη συνέπεια, την ακρίβεια και προσγειωμένη αισθητική του. 


Μέσα στο πρόσφατο βιβλίο σου, Ο ουρανός που ονειρεύτηκες, που κυκλοφορεί στις Εκδόσεις Κριτική, μιλάς για την αγάπη και την αποκαλείς τροφή. Μίλα μου γι’ αυτό.


Η ηρωίδα της ιστορίας προσπαθεί να αντέξει την εξάντληση συγκρίνοντας την πείνα με την ανάμνηση της αγάπης. Στο μυθιστόρημά μου, η αγάπη έχει να κάνει με το αίσθημα της καταγωγής, με την αναφορά σε μια χαμένη προέλευση — έναν κόσμο που αποκαλύπτεται μετά την απώλειά του. Η ανάμνησή της είναι το νόημα που δεν καταφέρνουν να ξαναβρούν στη ζωή τους οι ήρωες της ιστορίας. Έχουν απομονωθεί σε ένα πανδοχείο της Τιχουάνας στο Μεξικό και έχουν χάσει τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά τους, σε βαθμό που θα μπορούσαν να είναι φανταστικά πρόσωπα στη φαντασία ενός ξένου. Έτσι ξεκινάει η ιστορία τους.  
Η ερωτική αγάπη προκαλεί μεγαλύτερη πείνα;
Δεν ξέρω αν προκαλεί μεγαλύτερη, αλλά σίγουρα είναι πιο απροκάλυπτη. Είναι αφοπλιστικοί αυτοί που δεν μπορούν να κρύψουν από το βλέμμα τους τη λαγνεία και τη λαχτάρα τους. Σε πανικοβάλλουν γιατί αναρωτιέσαι πότε θα βρεθείς στην ίδια θέση — αν δεν έχεις ήδη βρεθεί.
Μπορούμε να μιλάμε για αγάπη στη σκληρή πραγματικότητα των ημερών μας;
Σκέφτομαι τις πρωτοβουλίες εθελοντισμού που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι ένα είδος αγάπης αυτή η προσπάθεια να προστατέψουμε τον άλλο ακόμα και με το υστέρημά μας; Είναι περίεργο, αλλά η κρίση μπορεί εξίσου να οξύνει την αντίληψή μας για τη δυσκολία του διπλανού μας όσο και να την απονεκρώσει. Θυμάμαι εκείνες τις χυδαίες ειρωνείες που γράφονταν από κάποιους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τους μαθητές που λιποθυμούσαν. Το παρουσίαζαν ως ελληναράδικο αφήγημα. Αυτή η χωρίς καμία αναστολή απάθεια ήταν για μένα ένδειξη για το πόσο κλονίστηκε η στοιχειώδης μας ικανότητα για ενσυναίσθηση. Όχι μόνο επειδή γνώριζα από φίλους και συγγενείς εκπαιδευτικούς τη θλιβερή πραγματικότητα με τα κρούσματα αυτά, αλλά επειδή μου φαινόταν αδιανόητο το να περιφρονείς το ενδεχόμενο μιας τέτοιας πραγματικότητας και να απολαμβάνεις το σαρκασμό.
Προτού σε διαβάσει κάποιος, έχει τη (λανθασμένη;) αίσθηση ότι μπορεί και να είσαι υπερβολικά τρυφερός. Το πιστεύεις; Το έχεις ξανακούσει;
Μακάρι. Πέρασα πολλά χρόνια, ιδίως ως σεναριογράφος, που το όνομά μου ήταν συνδεδεμένο μόνο με σκοτεινά θέματα.
Νομίζω ότι σε σένα το καύκαλο είναι από μέσα και το κυρίως σώμα απέξω, αναποδογυρισμένα. Η σκληρότητα βρίσκεται στον πυρήνα σου. Περιμένει τον αναγνώστη ως έκπληξη.
Μου αρέσει αυτή η περιγραφή, αλλά η αλήθεια είναι ότι μού πήρε χρόνια να αφεθώ. Παλιότερα μπέρδευα το άφημα με το χάσιμο. Στην πορεία έμαθα να εκτιμώ τον πάτο. Όσες περισσότερες οι ήττες, τόσο μεγαλύτερο το φιλότιμο κι η ευστροφία με τα οποία συμβιβάζεσαι. Αυτό ίσως είναι η έκπληξη που περιγράφεις: ότι μαθαίνεις να μην κρύβεις καθόλου το πόσο ευάλωτος είσαι για να προστατευτείς.
Tο θεατρικό σου, Η εποχή του κυνηγιού, που θα συνεχιστεί και φέτος, είναι μια ιστορία της ελληνικής κρίσης;
Είναι η ιστορία μιας σύγχρονης γυναίκας  που χάνει τα πάντα στην κρίση και προσπαθεί να ξαναβρεί τη θέση της στη ζωή με τη βοήθεια ενός πλάσματος που φτιάχνει με τη φαντασία της. Η έκπληξη με αυτό το έργο ήταν το πόσο βαθιά άγγιξε τον κόσμο που το παρακολούθησε. Περίμενα ότι θα συγκινήσει μόνο ένα ειδικό κοινό, αλλά έπεσα έξω.
Πάντως ήταν από τις λίγες φορές που, αν με ρωτούσε κάποιος, θα του απαντούσα πως τίποτα δεν θα πετούσα από το κείμενο. Είναι τόσο χειρουργικά επεξεργασμένο, ώστε έχει κανείς την αίσθηση ότι το δούλευες πολλά χρόνια.
Πολλά πράγματα μπορείς να επεξεργαστείς σε μια ιστορία. Υπάρχει όμως κάτι απελπιστικά προσωπικό που δεν μπορείς να το κρύψεις: το πόσο έτοιμος είσαι να πεις αυτή την ιστορία. Εγώ ήμουν πολύ έτοιμος για να διηγηθώ την εποχή του κυνηγιού. Η ζωή μου άλλαξε απροσδόκητα πολύ μέσα στην κρίση. Η εποχή του κυνηγιού είναι μια εκδοχή και της δικής μου ήττας.
Και τώρα το καινούργιο θεατρικό, Αυτοί που περπατούν στα σύννεφα. Πες μου γι’ αυτό.
Είναι ένα έργο με αφορμή τη ζωή του Άγγλου ποιητή Ρούπερτ Μπρουκ, ο οποίος υπηρέτησε στο Βρετανικό Ναυτικό στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και πέθανε από σηψαιμία στα ανοιχτά της Σκύρου το 1915. Πρόκειται για μια παράσταση που συνδυάζει την πρόζα με την όπερα, την οποία σκηνοθετεί η Λίνα Ζαρκαδούλα και υπογράφει μουσικά ο Θοδωρής Λεμπέσης. Παίζουν η Παναγιώτα Βλαντή, ο Χριστόδουλος Στυλιανού και τραγουδά η Μαργαρίτα Συγγενιώτου. Είναι οι εξομολογήσεις μιας σειράς ανθρώπων, φανταστικών και πραγματικών, που συνδέθηκαν με τον Μπρουκ σε κάποια ευαίσθητη και απεγνωσμένη στιγμή τους. Είναι ιστορίες για όλα όσα μπορεί να αντέξει και να συγχωρέσει η μνήμη, για το κενό που αφήνει η απώλεια αλλά και για όσα μπορεί να αναπληρώσει η ανάμνηση, είτε είναι ερωτική, είτε πηγάζει από τη βαθιά ανάγκη να παγώσει το χρόνο στην πιο ευτυχισμένη στιγμή του.
Είναι αιθεροβάμονες οι ήρωες αυτών των ιστοριών σου; Είναι αφελείς; Ρομαντικοί; Αποστασιοποιημένοι; Τι είναι;

Είναι άνθρωποι που επιστρέφουν σε μια ιδιαίτερη στιγμή στο παρελθόν, όπως κάνουμε όλοι μας. Προσπαθούν να καταλάβουν την απώλεια μέσα από αυτή την επιστροφή. Να ξαναζήσουν την πιθανότητα μιας άλλης ζωής. Αυτό που κάνουμε όλοι μας: Επενδύουμε στην αθανασία με κομματάκια ζωής που δεν ολοκληρώθηκαν. 



Θες να ξεφύγεις από την πραγματικότητα; Την πολιτική, την κοινωνική, την προσωπική;
Το αντίθετο. Θέλω να παραμείνω κομμάτι της για να την κατανοήσω και να συμφιλιωθώ. Δεν με απειλεί η πραγματικότητα. Πολλές φορές με απελπίζει, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θέλω να την αποφύγω.
Συγγραφή ή καλοπέραση; Τι επιλέγεις;
Θα ήθελα πολύ να μπορούσα να διαλέξω το δεύτερο, αλλά θα έπεφτα σε κώμα.
Ο Γιώργος Χειμωνάς έλεγε ότι η φαντασμαγορία που προσφέρουν τα βιβλία είναι το θέμα. Ότι το νόημα είναι να διαβάζεις ό,τι δεν θα ζήσεις, την καλύτερη εκδοχή του ζην.
Το ερεθιστικό με το διάβασμα είναι η υπόσχεση ότι η ψυχή του κόσμου θα συνυπάρξει για λίγο με τη δική σου στο πρόσωπο ενός φανταστικού ανθρώπου που θα ζήσει για πρώτη φορά μια ιστορία. Επίσης έχω αναπτύξει από πιτσιρικάς μια θεωρία συνωμοσίας για την ανάγνωση. Πιστεύω ακράδαντα ότι οι βιβλιόφιλοι είμαστε κύτταρα μιας αλλόκοσμης και απόκρυφης λειτουργίας που έχει να κάνει με το νου αυτού του κόσμου. Είμαστε λίγοι και ευάλωτοι και μας πολεμούν σκοτεινές δυνάμεις, αλλά κάθε φορά που διαβάζουμε μια επινοημένη ιστορία, γεννιέται και μια πιθανότητα να συμβεί σε κάποιον άνθρωπο στη γη.
Και μετά τι; Γράφεις κάποιο νέο βιβλίο;
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Αγαπημένο είδος.
Τι θα διάλεγες να αναπτύξεις από την περίοδό μας σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα του μέλλοντος;
Το κενό της λογικής, ακόμα και για ανθρώπους που προσπαθούν ψύχραιμα να αντιληφθούν τη συνέχεια. Εξαντληθήκαμε όλοι μας από τη διαρκή διάψευση που δεν μπορούμε να καταλήξουμε ούτε καν σε μια κοινή φαντασίωση. Τα πράγματα κάνουν συνεχώς κύκλους, και εμείς ωριμάζουμε μαζί τους, χωρίς όμως επίκεντρο, χωρίς κάποια αναφορά σε έναν πυρήνα που να μπορεί να μας συγκρατήσει πολιτικά, ιδεολογικά—ή έστω και συναισθηματικά.
Το δημοψήφισμα δεν ήταν ένα τέτοιο παράδειγμα; Το Ναι και το Όχι δεν ήταν μια συναισθηματική συσπείρωση;
Ήταν, και μάλιστα τόσο απεγνωσμένη που ενοχοποίησε το ενδεχόμενο της διαφωνίας, και για τις δύο πλευρές. Ο ιδεολογικός στόχος όμως αυτής της συσπείρωσης ανατράπηκε τόσο άμεσα, που αντί για συμπεράσματα άφησε πίσω της μια κοινή σύγχυση. Για ακόμα μία φορά. Μετά από μία πενταετία βίαιης προσαρμογής εξαντλήσαμε και τα φαντάσματα, και τις θεωρίες και τις μπλόφες—αλλά δυστυχώς εξαντλήσαμε και οποιαδήποτε πιθανότητα ελπίδας. Αυτή ήταν η βαθιά ήττα και των δύο πλευρών. Δεν εκπροσωπούσαν μια καλύτερη λύση, αλλά μία όχι τόσο καταστροφική. Στην αυτοκριτική μας, ό,τι και να ψηφίσαμε, θα πρέπει να προσθέσουμε και αυτό.
Πιστεύεις ότι στην κρίση οι πνευματικοί άνθρωποι οφείλουν να μιλούν και να παίρνουν θέση;
Οφείλουν να είναι μέρος του διαλόγου και κυρίως να αποσαφηνίζουν τη φορτισμένη αφήγηση της κρίσης. Δεν ξέρω πώς καταλαβαίνει ο καθένας την απόφαση να πάρει θέση. Υπάρχουν εξαιρετικά παραδείγματα αλλά και θλιβερά. Αν μιλάμε για συγγραφείς, μου είναι αδιανόητο να συμμετέχουμε σε όλα αυτά τα αφηγηματικά εκτρώματα του διχασμού και της πολεμικής ρητορικής που έχουν παγιωθεί τα τελευταία χρόνια στα κοινωνικά δίκτυα. Αν έχει σημασία να έχουμε κάποια θέση, αυτή είναι να συμπεριλάβουμε στις ερμηνείες μας την οπτική των άλλων, όσο ξένη και να μας είναι.
Να κλείσουμε με μια ευχή. Προς τον εαυτό σου, τους αγαπημένους σου, όλους μας. 
Αντοχή και συνεννόηση. Μαζί θα ξυπνήσουμε αύριο.


21.7.15

Νίκος Χουλιαράς (Οκτώβριος 1940 - 20 Ιουλίου 2015)




Ο Νίκος Χουλιαράς (1940-2015) γεννήθηκε στα Γιάννενα. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ζωγράφους.
Κατά το χρονικό διάστημα 1965-1970 ασχολήθηκε με τη μουσική. Έγραψε πολλά τραγούδια ―που τα τραγούδησε ο ίδιος, καθώς και άλλοι γνωστοί τραγουδιστές― με μεγάλη επιτυχία. Ήταν, επίσης, ο πρώτος που έκανε διασκευές δημοτικών τραγουδιών και παρουσίασε τα ηπειρώτικα στο κοινό της Αθήνας.
Έχουν εκδοθεί τα παρακάτω βιβλία του: Σαράντα Σχέδια, Ώρα 1974, Νεφέλη 1985· Ζωγραφική-Κείμενα, Κέδρος 1978 (Α΄ βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στον κόσμο)· Ο Λούσιας, Κέδρος 1979, Νεφέλη 1987· Το Μπακακόκ, Κέδρος 1981, Νεφέλη 1988· Το χιόνι που ήξερα, Κέδρος 1983 (Γ΄ βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στόν κόσμο)· Ζωή την άλλη φορά, Νεφέλη 1985· Το άλλο μισό, Νεφέλη 1987· Ο χρόνος είναι πάντα με το μέρος του, Νεφέλη 1989· Μια ιστορία του μακρύ χειμώνα, Νεφέλη 1990· Η μέσα βροχή, Νεφέλη 1991· Νίκος Χουλιαράς - Ζωγραφική 1966-1991, Εκδόσεις Εργαστήρι 1992· Οι λεπτομέρειες του μαύρου, Νεφέλη 1993· Οι ζωγραφιές του νυχτερινού χάρτη, Νεφέλη 1994· Στο σπίτι του εχθρού μου, Νεφέλη 1995· Οι κατοικήσιμοι τόποι της ζωγραφικής, Νεφέλη 1997· Μία μέρα πριν δύο μέρες μετά, Νεφέλη 1998· Εικόνες στο ύψος της ζωής, Νεφέλη 2000· Το εργαστήριο του ύπνου, Νεφέλη 2001· Οι εξοχές του νου, Νεφέλη 2003· Νερό στο πρόσωπο, Νεφέλη 2005· Οι μαύρες ζωγραφιές, Νεφέλη 2006.
Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα ιταλικά, τα αγγλικά, τα σουηδικά και τα γερμανικά, ενώ έχουν εκδοθεί στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Hatier η συλλογή διηγημάτων Το Μπακακόκ και τα μυθιστορήματα Ο Λούσιας, Ζωή την άλλη φορά, και Στο σπίτι του εχθρού μου.
Το 1996 ήταν υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας με το βιβλίο Στο σπίτι του εχθρού μου.
Έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση διηγήματά του. Το μυθιστόρημά του Ο Λούσιας έγινε τηλεοπτική σειρά και μεταδόθηκε από την ΕΤ-1 το 1989.
Έχει λάβει μέρος σε πάρα πολλές ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και εκπροσώπησε την Ελλάδα στην VIII Biennale της Αλεξάνδρειας το 1969, στην έκθεση που έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη για την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1985, στη μεγάλη έκθεση του μουσείου του Dallas των Η.Π.Α. το 1990 και στην παγκόσμια έκθεση EXPO ’92 που έγινε στη Σεβίλλη.
Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.



ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ: 
ASTOR, Αθήνα, 1969 - ASTOR, Αθήνα, 1972 - ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΧΝΗΣ, Θεσ/νίκη, 1976 - STUDIO I, Αθήνα, 1972 - ΩΡΑ, Αθήνα, 1974 - ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ, Θεσ/νίκη, 1976 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1976 - ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ, Θεσ/νίκη, 1978 - ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (Αναδρομική), 1978 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1979 - ΩΡΑ, Αθήνα, 1982 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1984 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1987 - ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ (Αναδρομική), 1990 - Αιθουσα Τέχνης ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ, Θεσ/νίκη, 1993 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1994 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1997 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 2001 - TERRACOTTA, Αθήνα, 2001 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 2004 - Τ.Ν.Τ., Θεσ/νίκη, 2004 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Οι μαύρες ζωγραφιές, Αθήνα, 2006, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ, Αθήνα 2011 (Νίκος Χουλιαράς. Τα πίσω δωμάτια του νου).



Ο Νίκος Χουλιαράς και το Εντευκτήριο

Το όνομα Νίκος Χουλιαράς τυπώνεται ήδη στο 1ο τεύχος του Εντευκτηρίου (Νοέμβριος 1987): Στη στήλη «Επί τον τύπον των σελίδων» δημοσιεύεται μικρό σημείωμα του Σπύρου Λαζαρίδη για το βιβλίο του Χουλιαρά Ζωή, την άλλη φορά.



Τρία (και κάτι) χρόνια αργότερα, στο τεύχος 13 (Δεκέμβριος 1990), ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης δημοσιεύει τρισέλιδο άρθρο υπό τον τίτλο «Σχηματικές αναφορές στο έργο του Νίκου Χουλιαρά».



Λίγους μήνες αργότερα, ο Ν.Χ. εμπιστεύεται στο Εντευκτήριο το διήγημά του «Ο δρόμος που περνάει απ' τον παράδεισο», που θα δημοσιευτεί στο τεύχος 15 (Ιούνιος 1991).





1.7.15

Διαφημίστε το βιβλίο σας στο υπό έκδοση τεύχος του Εντευκτηρίου (Νο 107)



Επειδή οι καιροί είναι δύσκολοι για όλους και απαιτούν αλληλεγγύη και αλληλοϋποστήριξη ―αλλά και επειδή η ζωή (οφείλει να) συνεχίζεται, το Εντευκτήριο προσφέρει σε όσους συγγραφείς επιθυμούν να διαφημίσουν κάποιο βιβλίο τους στο υπό έκδοση τεύχος του περιοδικού (Νο 107) διαφημιστικό χώρο μισής σελίδας, στην προνομιακή τιμή των 50 ευρώ. Όσοι ενδιαφέρονται, ας στείλουν το συντομότερο μήνυμα στο entefkti@otenet.gr


Το τεύχος θα κυκλοφορήσει στα μέσα Ιουλίου και περιλαμβάνει ελληνική και ξένη ποίηση και πεζογραφία, άρθρα, βιβλιοκρισίες και παρουσιάσεις, ζωγραφική και φωτογραφικό ένθετο 16σέλιδο.